Het hoger bedrijfsdiploma (hbd): interessant voor werkenden met een mbo-4 of havo diploma niveau

Beroepsonderwijs en bedrijfsleven zijn samen verantwoordelijk voor een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Een van de speerpunten is doelmatigheid. Dat wil zeggen dat het opleidingsaanbod zo veel mogelijk aansluit op de vraag uit de arbeidsmarkt én dat publieke en private middelen effectief worden ingezet om de kwaliteit van het opleidingsaanbod te waarborgen.

De Associate degree is per 1 september 2013 volledig ingevoerd en is sinds 1 januari 2018 een eigen opleiding, met een eigen status. Dat geeft de mogelijkheid om te kijken naar doorlopende en waar nodig flexibele leerlijnen, naar onderwijs voor jongeren en ouderen, de borging van de wijze waarop formele en niet-formele scholing in de markt wordt gezet en vormgegeven, en naar zoveel mogelijk ontwikkelingen die daarmee te maken hebben.

Sinds ongeveer twee jaar is er een diploma te behalen op hetzelfde niveau als de AD: Het Hoger bedrijfsdiploma. Het gaat bij het HBd om een studietraject dat leidt tot een sterk op het bedrijfsleven afgestemd diploma dat kan worden gepositioneerd op niveau 5 van het Nederlandse Kwalificatieraamwerk (NLQF). Een werknemer die dit diploma wil behalen, moet minimaal mbo-4 of havo hebben of aantoonbare werkervaring op die niveaus. Er zijn nu twee HBd’s geregistreerd. De tijd zal leren of de HBd gaat aanslaan, of er een groter aantal HBd’s ontwikkeld gaat worden. Op zich zou het een antwoord kunnen zijn op het vaak door werkgevers geuite verwijt dat veel erkende opleidingen niet goed aansluiten op de beroepspraktijk. Daarbij zou de sterke link met het beroep en functie aantrekkelijk moeten zijn voor de doelgroep MBO-4/Havisten die direct na school zijn gaan werken. De mogelijkheid om een dergelijke opleiding te ontwikkelen in samenwerking met een erkende hogeschool kan bijdragen aan de kwaliteit.

Erkende HBd-titel

Een erkenning van een opleiding als HBd houdt in dat het gaat om een programma dat in anderhalf tot twee jaar naast of in combinatie met het werk kan worden gevolgd. Na het behalen van een HBd-diploma kan je ‘HBd’ achter je naam zetten, zolang het diploma in het HbD register (zie Leido.nl). is opgenomen. De aanbieder van het diploma is verantwoordelijk voor het juiste toezicht hierop en het daaraan gekoppelde gebruik binnen de sector van het werkveld.

Raakvlakken met Ad

Werkgevers kunnen met het HBd werknemers een landelijk erkend diploma laten behalen waarvan de leerdoelen aansluiten bij functies in de organisatie. Het HBd heeft ook veel raakvlakken met de tweejarige hbo-opleiding die leidt tot een Ad bij hogescholen. Het HBd richt zich specifiek op werkenden en is per definitie een deeltijdopleiding.

In combinatie met werk

Om het HBd te behalen, moet de werknemer een scholingstraject volgen van 1,5 tot 2 jaar. Dit traject kan hij naast of in combinatie met een baan doorlopen. De studielast vraagt dus om een flinke tijdsinvestering. Maar ook een investering in geld, want er is nog geen financiële regeling waarvan gebruik kan worden gemaakt.

Co-productie van werkgever, brancheorganisatie en hogeschool

Er kan door de werkgever of brancheorganisatie bij het vormgeven van het traject rekening worden gehouden met specifieke factoren, wensen en eisen. Het programma van een HBd-opleiding kan op twee manieren tot stand komen. In de eerste plaats kan een werkgever of brancheorganisatie met een scholingsaanbieder in zee gaan voor het samenstellen van een HBd-opleiding. Er wordt o.a. gekeken naar wat voor het invullen van een bepaalde functie nodig is aan scholing. samenstel van certificaten. De opleiding kan ook een samenstel van bestaande certificaten zijn, aangevuld met trainingen, cursussen en andere bedrijfsopleidingen. Ook een brancheorganisatie kan op zo’n manier met een aanbieder een traject vormgeven. Het is vervolgens aan de aanbieder om dit programma te laten inschalen op niveau NLQF 5, via het Nationale Coördinatiepunt NLQF (ncpnlqf.nl). Die aanbieder kan het HBd daarna ook laten opnemen in het HBd-register (zie het kader hieronder).

Samen met een hogeschool

Voor het maken van een HBd-programma kan samenwerking worden gezocht met een (private) hogeschool. Er worden dan zoveel mogelijk interessante modules meegenomen van bestaande opleidingen voor een Associate degree. Samenwerken met een hbo-instelling heeft een groot voordeel voor de werknemer met een HBd-diploma op zak. Als hij een Ad wil behalen, levert dat een substantiële hoeveelheid vrijstellingen op. Die koppeling met het hbo garandeert tevens het vereiste niveau om in het register te kunnen worden opgenomen.

Arbeidsmarkt en sectorrelevant

Met het HBd kunnen werkgevers en brancheorganisaties inspelen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Daarom is het een relevant diploma, ook voor werkgevers. Die moeten juist betrokken zijn bij het verankeren van de relevantie en actualiteit van programma’s. Elke groep HBd’s per sector heeft een Sectorale Overleggroep met vertegenwoordigers van de branche en aanbieders. Zij bespreken elk jaar de ontwikkelingen rond de gewenste competenties voor de relevante functies en bekijken of de bijbehorende HBd’s hieraan tegemoet komen. Deze afstemming is een vereiste om de registratie in het HBd-register te behouden, als kwaliteitsgarantie voor werkgevers.

Bronnen: Leido.nl,  OC rendement,  NIDAP